Uiterwaarden

Met het afwijzen van het bestemmingsplan Landgoed Lingedijk heeft de gemeenteraad van West Betuwe op 27 mei 2025 een duidelijke grens getrokken: bouwen in het open uiterwaardenlandschap van de Linge is en blijft ongewenst. Volgens de VBL, die zich al langere tijd fel verzette tegen het plan, is hiermee “een ongeluk net op tijd voorkomen.”

Het voorstel om zes grote ‘schuurwoningen’ te bouwen in de uiterwaarden bij Buurmalsen leidde de afgelopen maanden tot toenemende kritiek vanuit bewoners, belangenverenigingen én experts. Meerdere malen wees de VBL erop dat het plan ingrijpende gevolgen zou hebben voor het zicht op het historische Huize Ravenstein, het open landschap tussen Buurmalsen en Geldermalsen, en de ecologische samenhang in het gebied.

Een belangrijk bezwaar van de vereniging was dat het plan geen juridische of beleidsmatige basis had. “Er is geen geldend gemeentelijk beleid dat deze vorm van landgoedinrichting toestaat in de uiterwaarden,” stelde de vereniging al eerder. De woningen zouden volgens berekeningen van de VBL ruim tien meter boven het waterpeil van de Linge uitsteken, wat het landschappelijk beeld ernstig zou verstoren.

Ook werd de gemeenteraad gewaarschuwd voor precedentwerking: als dit plan zou doorgaan, zouden toekomstige bouwinitiatieven langs de Linge moeilijker te weigeren zijn.

De VBL is opgelucht dat de raad nu anders heeft besloten. “We zijn blij dat er goed is geluisterd naar de inhoudelijke bezwaren en dat het belang van het landschap zwaarder heeft gewogen dan commerciële belangen,” aldus de vereniging in een eerste reactie.

Volgens de VBL biedt het afwijzen van dit plan juist kansen om het gebied wél landschappelijk te versterken – maar dan zonder bebouwing. Ideeën zoals natuurontwikkeling, waterberging en eventueel samenwerking met grondeigenaren en natuurorganisaties liggen volgens hen nu weer open op tafel.

Met het besluit van de gemeenteraad komt een periode van onzekerheid voor omwonenden en natuurliefhebbers voorlopig tot een einde. Het Lingelandschap blijft, in ieder geval op deze plek, gevrijwaard van bebouwing.

Op dinsdag 13 mei bleek in de oordeelsvormende raadsvergadering van West Betuwe het overgrote deel van de gemeenteraad deze zorgen te delen. Ook het Waterschap heeft eerder een negatief advies uitgebracht. De VBL heeft ingesproken op deze vergadering, de tekst vindt u hier.

Een van de belangrijkste bezwaren van de VBL is dat er geen officieel gemeentelijk beleid bestaat dat het toestaan van een landgoed in de uiterwaarden legitimeert. Hoewel de gemeente zich baseert op de ‘Nota Land Goed voor Landschap’ uit 2008, heeft deze geen juridische status binnen West Betuwe. “Waarom dan toch bouwen in een kwetsbaar rivierlandschap zonder geldend beleid?”, vraagt de vereniging zich af. Volgens de vereniging is het simpelweg tegemoetkomen aan de verwachtingen van grondeigenaren geen valide reden voor medewerking aan dit plan. Bovendien voldoen zes losse schuurwoningen niet aan het beeld van een landgoed.

De VBL hekelt ook de schaal en zichtbaarheid van de geplande woningen. Uit hun berekeningen blijkt dat de nokhoogte van de huizen meer dan 10 meter boven het waterpeil van de Linge zal uitsteken en ruim zes meter boven de dijk. “Van ingetogen schuurwoningen is geen sprake. Dit zijn dominante volumes die het zicht ernstig zullen verstoren,” aldus de vereniging.

Daarnaast wordt gevreesd voor precedentwerking: “Als de gemeente nu toestemming geeft voor woningbouw in dit deel van de uiterwaarden, wordt het in de toekomst lastig om andere vergelijkbare aanvragen te weigeren. Daarmee komt het open karakter van het Lingelandschap verder onder druk te staan.”

Ook stelt de VBL dat het plan haaks staat op de uitgangspunten van de Streekgids Ruimtelijke Kwaliteit, waarin het belang van groene open wiggen tussen dorpen expliciet wordt genoemd. De vereniging vindt bovendien dat de kernkwaliteiten uit de Omgevingsverordening Gelderland onvoldoende zijn getoetst: “Er wordt niet gekeken naar de negatieve impact van woningbouw op een verhoogde stroomrug.”

Tot slot pleit de vereniging voor een integrale visie voor alle uiterwaarden van de Linge, zeker ook gezien andere ontwikkelplannen in de omgeving. De VBL roept de gemeenteraad daarom op om het plan niet vast te stellen en te kiezen voor duurzame landschapsontwikkeling zonder bebouwing.

De VBL heeft gereageerd op de beantwoording van de in februari 2024 ingediende zienswijze. De reactie leest u hier. De zienswijze van februari 2024 vindt u hier.

Update d.d. 27 mei 2025: De Gemeenteraad van West-Betuwe heeft het bestemmingsplan afgewezen. De VBL is blij dat er goed is geluisterd naar de inhoudelijke bezwaren en dat het belang van het landschap zwaarder heeft gewogen dan commerciële belangen.